Laktoferyna w pediatrii

Inteligentne białko którego właściwości kształtowała natura

Skuteczność laktoferyny we wskazaniach pediatrycznych 

Laktoferyna jest  funkcjonalnym białkiem mleka ssaków. Występuje naturalnie w mleku kobiecym. Pełni wiele funkcji m.in.: przeciwdrobnoustrojową, w ustrojowej homeostazie żelaza. Jedna z uznanych,  internetowych baz danych obejmująca artykuły z dziedziny medycyny i nauk biologicznych – PubMed – prezentuje ponad 7000 publikacji dotyczących laktoferyny i  ta liczba wciąż rośnie.  Nowo zarejestrowane badania dotyczą wielu zastosowań m.in. w neonatologii, immunoterapii, gastroenterologii i onkologii.

 

 Laktoferyna jest aktualnie przedmiotem wielu nowych, zarejestrowanych badań, które mogą potwierdzić jej przydatność  i doprowadzą być może do jej wykorzystania w pediatrii, gastroenterologii i wielu innych dziedzinach.

 

 

Suplementacja laktoferyną z mleka krowiego zmniejsza częstość występowania stadium ≥ 2 NEC u noworodków z VLBW. Suplementacja laktoferyną w profilaktyce martwiczego zapalenia jelit (NEC) u noworodków o bardzo niskiej masie urodzeniowej: randomizowane badanie kliniczne. Manzoni P. i wsp., Early Human Development, 2014, 90S1 (2014) S60–S65

 

 

Wstęp: martwicze zapalenie jelit (NEC) jest częstym i powszechnym powikłaniem u wcześniaków, zwłaszcza z bardzo niską masą urodzeniową (<1500 g w chwili urodzenia). W kilku badaniach randomizowanych probiotyki wykazały skuteczność w zapobieganiu wystąpienia NEC u wcześniaków. Celem badania było sprawdzenie czy sama laktoferyna lub w połączeniu z probiotykiem (LGG) wykazuje działanie podobne do probiotyków, polegające na zapobieganiu wystąpienia NEC u wcześniaków.

 

Metodyka: międzynarodowe, wieloośrodkowe, randomizowane, podwójnie zaślepione badanie kliniczne, kontrolowane placebo, prowadzone od 01.10.2007 r. do dnia 31.07.2010 r.

 

Wielkość próby: 743 noworodki z bardzo niską masą urodzeniową. Interwencja: niemowlęta przydzielano losowo do przyjmowania:

• doustnie bLF (100 mg/dobę), grupa bLF n = 247;
• doustnie bLF + LGG (100 mg bLF/dobę + 6×109 CFU LGG/dobę; grupa bLF + LGG n = 238);
• placebo (grupa kontrolna, n = 258);

od urodzenia do ukończenia 30. dnia życia (45. dla noworodków posiadających masę urodzeniową <1000 g).

 

Główne punkty końcowe:

• wystąpienie stadium ≥ 2 NEC;
• zgon i (lub) stadium ≥ 2 NEC przed zakończeniem badania.

 

Wyniki:

• występowanie NEC było znamiennie statystycznie niższe w grupach bLF i bLF + LGG niż w grupie kontrolnej:
  • grupa bLF: 5/247 (2,0%); RR=0,37; 95% CI: 0,136-1,005; p=0,055 dla grupy bLF w porównaniu z grupą kontrolną;
  • grupa bLF + LGG: 0/238 (0%); RR=0,00; p<0,001 dla grupy bLF + LGG w porównaniu z grupą kontrolą;
  • grupa placebo: 14/258 (5,4%);
• zmniejszenie o 3,4% w grupie bLF i o 5,4% w grupie bLF + LGG.
  • częstość występowania zgonu i (lub) NEC były znamiennie statystycznie niższe w obu grupach leczniczych niż w grupie kontrolnej:
  • 4,0% grupa bLF; RR=0,39; 95% CI: 0,19-0,80; p=0,008;
  • 3,8% grupa bLF + LGG; RR=0,37; 95% CI: 0,18-0,77; p=0,006;
  • 10,1% grupa placebo;
• zmniejszenie o 6,1% w grupie bLF i o 6,3% w grupie bLF + LGG.
  • nie odnotowano żadnych działań niepożądanych lub nietolerancji stosowanych interwencji.

 

Wnioski: w porównaniu z placebo, suplementacja bLF oddzielnie lub w połączeniu z LGG zmniejszała częstość występowania stadium ≥ 2 NEC i zgonu i (lub) stadium ≥ 2 NEC u noworodków z bardzo niską masą urodzeniową. bLF może być obiecującą strategią zapobiegania NEC u noworodków w warunkach NICU (ang. Neonatal Intensive Care Unit).

 

 

Profilaktyczna suplementacja laktoferyną z mleka krowiego zmniejsza częstość inwazyjnych infekcji grzybiczych u noworodków z VLBW. Laktoferyna zapobiega inwazyjnym infekcjom grzybiczym u noworodków z bardzo niską masą urodzeniową: randomizowane badanie kliniczne. Manzoni P. i wsp., Pediatrics, 2012, 129;116

 

 

Wstęp: laktoferyna jako białko naturalnie występujące w mleku ssaków, bierze czynny udział w systemie odporności wrodzonej. Ostatnie dane kliniczne potwierdziły skuteczność laktoferyny w zapobieganiu sepsy o późnym początku u noworodków z bardzo niską masą urodzeniową (VLBW – ang. very low birth weight).

 

Metodyka: międzynarodowe, wieloośrodkowe, randomizowane, podwójnie zaślepione badanie kliniczne, kontrolowane placebo, prowadzone od 01.10.2007 r. do dnia 31.07.2010 r.

 

Wielkość próby: 743 noworodki z bardzo niską masą urodzeniową. Interwencja: niemowlęta przydzielano losowo do przyjmowania:

• bLF (100 mg/dobę; grupa A1, n = 153);
• bLF (100 mg/dobę) + Lactobacillus rhamnosus GG (1×106 CFU LGG/dobę; grupa A2, n = 151); • placebo (grupa B, n = 168).

 

Główne punkty końcowe:

• wystąpienie kolonizacji grzybiczej;
• wystąpienie inwazyjnej infekcji grzybiczej.

 

Wyniki:

• kolonizacja grzybicza była podobna w każdej z grup:
  • grupa bLF: 17,6% (p=0,89);
  • grupa bLF + LGG: 16,6% (p=0,77);
  • grupa placebo: 18,5%;
  • brak różnicy znamiennej statystycznie.
• zmniejszenie ryzyka wystąpienia inwazyjnych infekcji grzybiczych:
  • grupa bLF: 0,7% (p=0,002);
  • grupa bLF + LGG: 2,0% (p=0,02);
  • grupa placebo: 7,7%.
• tempo progresji od kolonizacji do wystąpienia infekcji było znamiennie statystycznie niższe w grupach bLF niż w grupie placebo:
  • grupa bLF: 3,7% (p=0,001);
  • grupa bLF + LGG: 12% (p=0,02);
  • grupa placebo: 41,9%;
• zmniejszenie o 38,2% w grupie bLF i o 29,9% w grupie bLF + LGG.
  • nie odnotowano żadnych działań niepożądanych w trakcie interwencji.

 

Wnioski: profilaktyczne podawanie laktoferyny z mleka krowiego zmniejsza częstość inwazyjnych infekcji grzybiczych u wcześniaków z VLBW. Działanie ochronne w odniesieniu do inwazyjnych infekcji grzybiczych polega prawdopodobnie na ograniczeniu zdolności kolonii grzybów do dalszego rozrostu i inwazji oraz zapobiega wywołaniu choroby ogólnoustrojowej.

 

 

Suplementacja laktoferyną z mleka krowiego zmniejsza ryzyko wystąpienia sepsy o późnym początku u noworodków z VLBW. Suplementacja laktoferyną z mleka krowiego zapobiega sepsie o późnym początku u noworodków o bardzo niskiej masie urodzeniowej: randomizowane badanie kliniczne. Manzoni P. i wsp., JAMA, 2009, 302(13):1421-1428

 

 

Wstęp: sepsa jest częstym i powszechnym powikłaniem u wcześniaków, zwłaszcza z bardzo niską masą urodzeniową (<1500 g w chwili urodzenia) (VLBW – ang. very low birth weight); laktoferyna jako białko naturalnie występujące w mleku ssaków, bierze czynny udział w systemie odporności wrodzonej.

 

Metodyka: prospektywne, wieloośrodkowe, podwójnie ślepe, kontrolowane placebo, badanie z randomizacją przeprowadzone w 11 włoskich oddziałach intensywnej opieki noworodków w dniach 1.10.2007 r. do 31.07.2008 r.

 

Wielkość próby: 472 noworodki z bardzo niską masą urodzeniową. Interwencja: niemowlęta przydzielano losowo do przyjmowania:

• doustnie bLF (100 mg/dobę), grupa bLF n = 153;
• doustnie bLF + LGG (100 mg bLF/dobę + 6×109 CFU LGG/dobę; grupa bLF + LGG n = 151);
• placebo (grupa kontrolna, n = 168);
od urodzenia do ukończenia 30. dnia życia (45. dla noworodków posiadających masę urodzeniową <1000 g).

 

Główne punkty końcowe: wystąpienie sepsy o późnym początku: sepsa wystąpiła później niż po 72 godzinach od urodzenia i została potwierdzona obecnością jakiegokolwiek patogenu we krwi, płynu otrzewnowego lub płynu mózgowo-rdzeniowego.

 

Wyniki:

• częstość występowania sepsy o późnym początku była znamiennie statystycznie niższa w grupach bLF i bLF + LGG niż w grupie kontrolnej otrzymującej placebo:
  • grupa bLF: 9/153 (5,9%); RR=0,34; 95% CI: 0,17-0,70; p=0,002;
  • grupa bLF + LGG: 7/151 (4,6%); RR=0,27; 95% CI: 0,12-0,60; p=0,001;
  • grupa placebo: 29/168 (17,3%);
• zmniejszenie zarówno dla sepsy wywołanej przez bakterie jak i grzyby o 11,4% w grupie bLF i o 12,7% w grupie bLF + LGG.
  • nie odnotowano żadnych działań niepożądanych w trakcie interwencji.

 

Wnioski: w porównaniu z placebo, suplementacja laktoferyną w monoterapii lub w połączeniu z LGG zmniejsza częstość występowania pierwszego epizodu sepsy o późnym początku u noworodków z VLBW.

 

 

Laktoferyna uniemożliwia wniknięcie wirusa do komórek gospodarza. Przeciwwirusowe działanie laktoferyny. van der Strate B.W.A. i wsp., Antiviral Research, 2001, 52:225-39

 

 

Metodyka: praca przeglądowa. Wielkość próby: nie dotyczy. Interwencja: nie dotyczy.

Główne punkty końcowe: nie dotyczy. Wyniki: nie dotyczy.

 

Wnioski: laktoferyna wykazuje działanie przeciwwirusowe zarówno na DNA jak i RNA-wirusy, w tym zwłaszcza na rotawirusy, syncytialne wirusy oddechowe (RSV), wirusy opryszczki (HSV) i wirus HIV. Przeciwwirusowe działanie laktoferyny leży w początkowej fazie infekcji. Laktoferyna uniemożliwia wniknięcie wirusa do komórki gospodarza, blokuje receptory komórkowe na powierzchni komórki lub bezpośrednio wiąże się z cząsteczką wirusa.

 

 

Badanie „in vitro” oceniające aktywność przeciwwirusową laktoferyny i laktoferycyny wobec wirusa HSV-1 i 2. Laktoferyna i laktoferycyna hamują infekcję wirusa Herpes simplex 1 i 2 i wykazują synergizm w połączeniu z acyklowirem. Hammer Andersen J. i wsp., Antiviral Research, 2003, 58, 209–215

 

 

Metodyka: badanie „in vitro”.

Wielkość próby: nie dotyczy. Interwencja: nie dotyczy.

Główne punkty końcowe: nie dotyczy. Wyniki: nie dotyczy.

 

Wnioski: laktoferycyna (aktywny peptyd wygenerowany po strawieniu laktoferyny) jest zlokalizowany na N-końcowej części białka. W badaniu oceniano aktywność przeciwwirusową ludzkiej laktoferycyny i laktoferycyny z mleka krowiego w stosunku do wirusa opryszczki pospolitej HSV-1 i HSV-2. Badanie potwierdziło efektywność laktoferycyny oraz synergię w skojarzeniu z acyklowirem (można stosować dawki od 2 do 7 razy mniejsze acyklowiru, gdy stosowana jest terapia skojarzona laktoferyna + acyklowir).

 

 

Badanie „in vitro” oceniające aktywność przeciwgrzybiczą laktoferyny wobec Aspergillus fumigatus. Ludzkie leukocyty wielojądrzaste hamują wzrost konidiów Aspergillus fumigatus poprzez zmniejszenie dostępności żelaza na skutek obecności laktoferyny. Zarember K.A. i wsp., J Immunol., 2007, May 15;178(10):6367-73

 

 

Metodyka: badanie „in vitro”.

Wielkość próby: nie dotyczy. Interwencja: nie dotyczy.

Główne punkty końcowe: nie dotyczy. Wyniki: nie dotyczy.

 

Wnioski: ludzkie leukocyty hamują wzrost konidiów Aspergillus fumigatus poprzez wiązanie kationów Fe3+ przez laktoferynę. Brak żelaza = brak możliwości rozwoju. Redukcja CFU o 50%.

 

 

Badanie „in vivo” na myszach oceniające aktywność przeciwgrzybiczą laktoferyny wobec Candida albicans. Doustna terapia laktoferyną u myszy z eksperymentalną kandydozą jamy ustnej. Takakura N. i wsp., Antimicrob Agents Chemother., 2003, 47:2619-23

 

 

Metodyka: badanie „in vivo” na myszach.

 

Wielkość próby: nie dotyczy.

 

Interwencja: nie dotyczy.

 

Główne punkty końcowe: nie dotyczy.

 

Wyniki: nie dotyczy.

 

Wnioski: laktoferyna z mleka krowiego podana doustnie myszom (w wodzie pitnej lub sondą żołądkową) hamowała rozwój drożdżycy jamy ustnej u myszy z upośledzoną odpornością. Redukcja CFU o 18% w stosunku do Candida albicans.

g. Med. Dsw. 2008.

Laktoferyna